بررسی عملکرد مدیریت شهری در 3 دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نشان می‌دهد که مدیران شهری از توان مدیریتی زنان در اداره شهر استفاده نکردند؛ اما با نگاهی به کارنامه مدیریتی دکتر محمد باقر قالیباف میتوان رد موفقیت ورود زنان به حوزه کاری ایشان راحدود دو دهه قبل و دردوره فرماندهی ایشان بر نیروی انتظامی یافت.

شفاف: طی ساهای اخیرنگرش شهردارتهران به حوزه زنان وبالا بردن سطح مشارکت در راستای اداره شهر از جمله اقدامات حائز اهمیتی است که به جرات میتوان گفت شهردارتهران پیشتاز دراین امر محسوب میشود.

مشارکت زنان در اداره پایتخت یکی از دستاوردهایی است که در دوران مدیریت فعلی شهری اجرایی شد. به رغم آنکه 50 درصد از جمعیت پایتخت را زنان تشکیل می‌دهند، اما بررسی عملکرد مدیریت شهری در 3 دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نشان می‌دهد که نه تنها مدیران شهری از توان مدیریتی زنان در اداره شهر استفاده نکردند؛ بلکه در توزیع خدمات شهری تمامی ملاک‌های توسعه پایتخت براساس نیازهای مردان تعریف شده بود. رویکردی که در دو دهه گذشته مشکلاتی را برای زنان در استفاده از این امکانات به وجود آورده بود و در لایه‌های زیرین پایتخت توزیع ناعادلانه امکانات شهری باعث ریشه دواندن آسیب‌های اجتماعی در میان زنان و دختران شده بود.

با نگاهی به کارنامه مدیریتی دکتر قالیباف میتوان رد موفقیت ورود زنان به حوزه کاری ایشان راحدود دو دهه قبل و دردوره فرماندهی ایشان بر نیروی انتظامی یافت.

توجه جدی به زنان و استفاده از توان مدیریتی آنها در اواخر دهه 70 از نیروی انتظامی و در زمان فرماندهی محمدباقر قالیباف شکل گرفت. ایجاد پلیس زنان در پایتخت هرچند در نظر برخی از منتقدان طرحی لوکس و غیر عملی می‌نمود، اما مطالعات کاربردی و کارشناسی نشان می‌داد که به کارگیری مأموران انتظامی زن به واسطه نیازهای اجتماعی و در ارتباط مستقیم با بانوان جامعه بود.

به عبارت دیگر افزایش جمعیت، رشد بزهکاری و جرم در میان برخی زنان و افزایش ضریب سلامت و صحت مأموریت‌های انتظامی ایجاب می‌کرد تا از استعداد و توانایی‌های بانوان برای پیشگیری از تخلفات، بزهکاری‌ها و همچنین کشف جرایم و مقابله با مجرمین استفاده منطقی در چارچوب ارزشهای اسلامی، اخلاقی و حدود احکام و مقررات شرع انجام شود. تجربه موفق استفاده از زنان در برقرار نظم و امنیت در شهر تهران از یک سو و از سوی دیگر بررسی ریشه ای مشکلات زنان و دختران در تهران باعث شد تا محمد باقر قالیباف در شهرداری تهران کالبد شهری پایتخت را از یک قالب کاملا مردانه خارج کرده و در ارائه خدمات شهری و اجتماعی به شهروندان توزیع عادلانه‌ای داشته باشد.

این تجربه موفق بهر‌ه‌مندی از حضور زنان در برقراری نظم و امنیت در شهر تهران از یکسو و از سوی دیگر بررسی ریشه‌ای مشکلات زنان و دختران در تهران باعث شد تا محمد باقر قالیباف در شهرداری تهران کالبد شهری پایتخت را از یک قالب کاملا مردانه خارج کرده و در ارائه خدمات شهری و اجتماعی به شهروندان توزیع عادلانه‌ای داشته باشد.

به گفته مشاور امور زنان شهردار تهران زهرا سادات مشیر ریشه برنامه‌های اجتماعی شهردار تهران در امور زنان از همان نیروی انتظامی شکل گرفت. او در این باره می گوید: به طور کلی رویکرد آقای دکتر در حوزه زنان در دوران مدیریت شان مشخص است. ایشان زمانیکه در نیروی انتظامی بودند برای تشکیل پلیس زن اقدامات گستره‌ای را انجام دادند و به‌رغم همه موانعی که وجود داشت ایشان توانست پلیس زن را شکل دهد. حضور زنان مشاور و بخش مشاوره در کلانتری‌ها نمود خوبی از این طرز تفکر ایشان در حوزه فرهنگی و اجتماعی است. طبیعی است که ایشان همین رویکرد و نگاه را بیش از زمانیکه در ناجا داشتند در شهرداری تهران دنبال کردند.

شهردار تهران می‌دانست که پایتخت شهری مردانه است. چرا که در‌ سال‌های گذشته کالبد شهری پایتخت طوری طراحی نشده بود که زنان در آن احساس آرامش کنند. شهردار تهران این واقعیت را قبول کرده بود که تهران متناسب با نیازهای زنانه نیست. درحالی که این نوع هویت‌بخشی فضایی بحث علمی‌جدیدی است که حتی در کشورهای توسعه یافته امروز در حال طرح شدن است.

صحبت‌های شهردار تهران در حوزه زنان

در حوزه مدیریتی و باورهای فکری خیلی نگاه جنسیتی به موضوعات ندارم که بخواهم همه کارها را به خاطر مرد یا زن بودن در همه لایه‌ها پیش ببرم اما با توجه به این‌که در جامعه ما باورهای دینی، مذهبی و فرهنگ ایرانی حاکم است باید با اوج تدبیر و عقلانیت از همه ظرفیت‌های موجود برای رفاه حال بانوان استفاده کنیم.

حدود 50 درصد از جمعیت شهر ما را زنان تشکیل می‌دهند و همین طور آمارها نشان می‌دهند بیش از 50 درصد موقعیت‌های آموزشی را در سطوح عالی خانم‌ها در یک رقابت کاملا آزاد به دست آورده‌اند که این افراد اگر برایشان محیط و موقعیت مناسب در جامعه ایجاد نشود نمی‌توانند آموخته‌های خود را منتقل کنند و پس از تحصیل مجبورند به سمت منازل برگردند که این چیزی جز افسردگی و عدم موفقیت در زندگی را برای آنها ندارد.

بر این باوریم که هیچ مسئولیت و رسالتی برای بانوان مهمتر از نقش مادری آنها نیست اما اگر قبول داشته باشیم خانواده مهمترین رکن و اساس جامعه است باید بپذیریم که خانه‌ها پایه و اساس خانواده هستند و در کنار رسالت عظیمشان باید به فکر ایجاد شوق و پرکردن اوقات فراغت آنها باشیم و همچنین به سلامت جسمی و روحی آنها توجه ویژه‌ای داشته باشیم.

با توجه به این که 50 درصد جمعیت را زنان تشکیل می‌دهند، ایجاد چند پارک ویژه بانوان و سالن‌های ورزشی ویژه بانوان یک ضرورت انکار ناپذیر است.

رسیدگی به وضعیت و موضوع بانوان و جوانان در شهر از اولویت‌های مهم و در دستور کار شهرداری محسوب می‌شود زیرا این دو قشر بخش عمده‌ای از جمعیت ساکن تهران را تشکیل می‌دهند.

ما با دیوارکشی و تفکیک جنسی به این معنایی که شایع شده مخالفیم. در همه برنامه‌های شهرداری در حوزه مسایل فرهنگی و اجتماعی و ورزشی، توجه ما خانواده محور است و این فرصت را فراهم کردیم که خانواده با هم از این محیط‌ها استفاده کنند.

باید سطح فرهنگ در خانواده ها بالا برود و همه بپذیرند در این گونه محیط‌ها، تصویربرداری نکنند، چراکه اگر کسی با نگاه سوء استفاده این کار را انجام دهد مشکلاتی پیش می‌آید و باید دست به دست هم دهیم تا چنین مسائلی ایجاد نشود.

هیچ مردی موفق نمی‌شود مگر اینکه همسرش با وی همراه باشد.

پارک بانوان را ایجاد کرده‌ایم و کاری نداریم که خارج از کشور چه تصویری از آن به نمایش می‌گذارند یا برخی افراد متحجر چه حرف‌هایی می‌زنند، ما باید برای توسعه سلامت بانوان اقدام کنیم چرا که باورهای اخلاقی و دینی ما به ما این اجازه را نمی‌دهد در مکان‌هایی که عمدتا آقایان از وسایل ورزشی استفاده می‌کنند خانم‌ها نیز به راحتی ورزش کنند، لذا شروع کردیم به احداث پارک بانوان و مجموعه پارک بانوان نرگس که 26 هکتار وسعت دارد و در ناحیه 2 منطقه 18 به بهره برداری رسیده است.

شهرداری عمدتا بوستان بانوان را در جنوب شهر تهران احداث کرده است.

باور ما این است که موضوع حجاب و عفاف یک موضوع مقطعی نیست و بهترین راه جلوگیری از منکر، توسعه معروف است و احداث مجموعه‌های شهربانو که بزرگترین آنها امروز در بوستان ولایت و همزمان با روز ملی حجاب و عفاف آغاز به کار کرده اقدامی در راستای توسعه معروف است. - نقش زنان در جامعه از نقش مردان مهم تر است، چنان که امام خمینی در این باره فرمودند: "اصلاح جامعه به دست بانوان صورت می گیرد.

نقش زنان در مدیریت شهری

قالیباف در همان ابتدا در دفاعیات خود نسبت به برنامه‌های شهری‌ایش که به‌عنوان شهردار تهران در شورای شهر مطرح کرد، به این مسئله اشاره داشت که: «شهری که توسط مردان طراحی و ساخته شده، بسیاری از نیازهای زنان در آن لحاظ نشده و خیلی از خواسته‌های زنان شهروند، در آن شکل نگرفته است.«

در طول این‌سال‌ها مدیریت شهری تهران تلاش‌های زیادی برای حضور بیشتر بانوان به‌عنوان قشر قابل توجهی از شهروندان پایتخت انجام داد. از برگزاری جشنواره‌های ویژه آنها گرفته تا ایجاد خانه‌های تسنیم، مراکز شهربانو، بوستان بانوان، مشارکت آنها در مدیریت محله و توانمندسازی زنان سرپرست خانوار و... اقداماتی بود که در طول این‌سال‌ها برای زنان شهر انجام شد تا حس ایمنی و تعلق داشتن به این شهر به میان آنها باز گردد

براساس نظرسنجی‌ای که در سال 85 در تهران انجام شد، مشخص شد که نخستین نیاز زنان ما در پایتخت ایجاد مراکز ورزشی بود. خانم‌ها دسترسی به مراکز ورزشی را به سهولت نداشتند و درخواست‌شان از شهرداری ایجاد مراکز ورزشی بانوان بود.به همین خاطر اولین اولویت ایجاد مراکز ورزشی تعیین شد. و اختصاص بوستان کاملا زنانه بهشت مادران در میان تمام مخالفت هایی که وجود داشت در سال 86 افتتاح شد و نیز مراکزشهربانو با اداره بانوان.اولویت دیگر بحث اوقات فراغت خانم‌ها بود. درخواست خانم‌ها ایجاد مکان‌های تفریحی بود.

قدم بعدی مدیریت شهری راه اندازی مراکزی تحت عنوان شهربانو بود که این مراکز به طور کامل توسط بانوان اداره می‌شد. مجید ابهری جامعه شناس اعتقاد دارد که تا قبل از این دوره مدیریت شهری تهران زنان سهم ناچیزی در برنامه‌های اجتماعی و فرهنگی شهردار تهران داشتند اما نگاهی کوتاه به اقداماتی که در این کلانشهر انجام شده و مقایسه آن با سایر دوره های مدیریت شهر تهران د رقبل و بعد انقلاب نشان می‌دهد اقداماتی که در رابطه با نیازهای اجتماعی و فرهنگی زنان انجام شده قابل مقایسه با هیچ دوره دیگری نیست.

به عنوان مثال ایجاد بوستان های مخصوص بانوان (شهربانو)‌ در نقاط مختلف تهران باعث شد تا زنان با حفظ حدود اخلاقی و شرعی و به دور از آزار مزاحمان با راحتی خیال به ورزش و استراحت در محیطی کاملا زنانه پرداخته و نشاط و تندرستی خود را ارتقا دهند. همچنین ایجاد دفتر مشاوره امور زنان در شهرداری تهران نشان از اهمیت زنان د رحوزه مدیریت شهری دارد .

حوزه آسیب شناسی زنان/توانمندسازی زنان سرپرست خانوار

ورود مدیریت شهری تهران به حوزه آسیب‌های اجتماعی و رفع مشکلات معیشتی آنها برنامه دیگری بود که شهرداری تهران در حوزه زنان اجرایی کرد


قصه ستاد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در شهرداری تهران از زمانی شروع شد که دکتر قالیباف سکان مدیریت شهری در تهران را به دست گرفت. از همان آغاز کار، قرار شد تا شهرداری از یک سازمان صرفا خدماتی، به نهادی اجتماعی و فرهنگی تبدیل شود. تا پیش از این تصمیم، شهرداری سابقه ای در وارد شدن بحث زنان سرپرست خانوار نداشت. رویکردهای اجتماعی شهرداری در هشت سالی که گذشت، خیلی چیزها را در شهر تغییر داد و اتفاق های زیادی را رقم زد؛ مثل نگاه ویژه ای که در شهر به زندگی زنان سرپرست خانوار و توانمندسازی آن ها شکل گرفت.

زنان سرپرست خانوار در این ستاد مهارت آموزی را تجربه می کنند و برای آن ها زمینه های اشتغال فراهم می شود. در حال حاضر تعداد زنان سرپرست خانوار تحت پوشش این ستاد که فعال هستند 10 هزار نفر است که با خانوادههای تحت پوشش آنها، جمعیتی حدود 36 هزار نفر را دربر میگیرد. این افراد تحت پوشش بیمه تکمیلی هم قرار میگیرند.

برنامه هایی که ستاد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار برای این افراد دارد، برنامه های حمایتی صرف نیست. این برنامه ها طوری طراحی شده تا برای این افراد فرصت داشتن استقلال شغلی فراهم شود و آنها بتوانند از طریق حرفه آموزی معیشت خود را تامین کنند. مشاوره و ارائه برخی از خدمات آموزشی از فعالیتهایی است که زنان سرپرست خانوار و فرزندان آنها میتوانند از آن بهره¬مند شوند. استفاده از امکانات و شرکت در کلاسهای کلیه مراکز فرهنگی و آموزشی و فرهنگسراهای زیرنظر شهرداری تهران برای این افراد رایگان است.

مراکز مهارت آموزی کوثر به کمک زنان سرپرست خانوار آمده اند

مراکز مهارت آموزی کوثر، این روزها در تمام مناطق شهر به چشم میخورند و در هر منطقه این مراکز وجود دارد. در حال حاضر در سطح مناطق 22گانه 103 مرکز مهارت آموزی کوثر فعال است و زنان سرپرست خانوار در آن مشغول حرفه آموزی‌اند. شبکه منسجمی برای شناسایی این زنان و بررسی معیشت آنها فعال است که در هر لحظه، چند و چونی از شرایط فعلی آنها را در اختیار مدیران ستاد توانمندسازی قرار میدهد.

این افراد بر اساس سن، منطقه زندگی و وضعیت معیشت در دسته بندی هایی قرار میگیرند تا فرایند توانمندسازی آنها مسیر خاص خود را بپیماید. 4800 زن سرپرست خانوار در مراکز کوثر مشغول به کار هستند.

مبارزه با تفکیک جنسیتی در پست‌های مدیریتی

مبارزه با تفکیک جنسیتی در پست‌های مدیریتی در شهر تهران یکی دیگر از رویکردهایی بود که شهردار تهران در ارائه برنامه‌های مدیریتی خود در‌پیش گرفت.

محمدباقر قالیباف بارها عنوان کرده بود: بر این باور هستیم که جامعه‌ای موفق است که به ظرفیت انسانی خود توجه کند و از زنان در همه ابعاد جامعه استفاده کند.» به اعتقاد او باید دید نقش کدام انسان بهتر و موثراست. زنان در همه عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی و غیره حق شرکت دارند زیرا در باور اسلامی ما نیز همین گونه است.

شهردار تهران بر این باور است که توجه به مطالبات زنان، مطالبات به‌حقی است و همه باید پاسخگو باشند؛ اما متاسفانه وقتی به بحث زنان نگاه می‌کنیم،‌ می‌بینیم این عادت یا فرهنگ است که مردان می‌خواهند جایگاه زنان را تعریف کنند. در صورتی که این خود زنان هستند که باید این کار را انجام دهند.

7 سال تلاش اداره کل بانوان شهرداری تهران و تاکیدات محمدباقر قالیباف باعث شد تا سهم مدیریتی بانوان در شهر تهران که تا سال 84 کمتر از یک درصد بود در سال 86 حدود 10 درصد، در سال 87 حدود 15‌درصد و در سال 91 به بیش از 30 درصد ارتقا یابد.

اولین مرکز ترک اعتیاد ویژه بانوان در تهران

پیشنهاد راه‌اندازی اولین مرکز ترک اعتیاد ویژه بانوان در تهران در این دوره مدیریت شهری طرح شد که در سال 87 اولین مرکز ترک اعتیاد بانوان را در منطقه 22 تهران راه‌اندازی شد که امکانات این مرکز در خاورمیانه نمونه است.

لازم به توضیح است که این مرکز با همکاری سازمان غیردولتی «تولدی دوباره» ساخته‌ شد که همه استانداردهای موجود برای تغییر زندگی زنان معتاد در آن فراهم است و حتی مهدکودک هم دارد. زنانی که چنین مشکلی دارند میتوانند به این مرکز مراجعه کنند.

همچنین در موضوع دختران فراری با توجه به آنکه ورود آنها در ابتدابه پایانه های شهر است طراحی شدن گشت‌هایی جهت شناسایی این افراد و مشاوره سپس در صورت لزوم ارجاع آنان به مراکز بهزیستی ارجاع می یابند

مشارکت شهرداری تهران در آزادسازی زنان زندانی

ورود شهرداری تهران به بحث زنان زندانی، اتفاق دیگری بود که در سال 86 رقم خورد. بازدید شهردار تهران و مشاور امور بانوان شهرداری تهران از زندان اوین باعث شد تا جرقه‌های حمایت از زنان زندانی در چارچوب‌های قانونی به یکی دیگر از برنامه‌های حمایتی شهردار تهران تبدیل شود اقداماتی در جهت رفع استرس و افسردگی گرفته تا آزادی زنانی که به صرف بدهی مالی زندانی بودند

مشاور امور بانوان شهردار تهران درباره نیز بیان می‌کند: در رفت و آمد‌هایی که به زندان اوین داشتیم، متوجه شدیم که برخی خانم‌ها برای حداقل‌ها در زندان هستند.خانم دکتر آباد لایحه ای ارائه کردند و به خوبی دفاع کردند که با تصویب آن خانم‌هایی که فقط بدهی مالی داشتند با مصوبه شورای شهر آزاد شدند.

مجید ابهری به عنوان آسیب‌شناسی که در اجرای طرح امید در زندان‌ها در طول سال‌های اخیر فعال بوده است درباره این اقدام شهرداری تهران می‌گوید: به عنوان کسی که سی سال در زمینه آسیب های اجتماعی و رفتار شناسی اجتماعی پژهش و تدریس کرده‌ام دکتر قالیباف را یک صاحب نظر علوم اجتماعی کاربردی میدانم چرا که ابتکارات و طرح های ایشان که در تهران اجرا شده می تواند الگوی مناسب و کاربردی برای کل کشور باشد که انشا الهع بتوانیم در پیشگیری از اسیب های اجتماعی و مقابله و کنترل با آنها در کوتاه مدت و فوری و دراز مدت اقامات مناسب را انجام دهیم

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: